Pytania behawioralne(kompetencyjne), są często zadawane podczas rozmowy rekrutacyjnej.
Wielu pracodawców coraz częściej w trakcie rozmów kwalifikacyjnych posługuje się pytaniami behawioralnymi. Kieruje nimi fakt, że tego typu otwarte pytania dają lepszy obraz naszych prawdziwych umiejętności i doświadczeń niż CV czy list motywacyjny.
Pytania behawioralne zakładają, że Wasze zachowanie z przeszłości może sugerować to, w jaki sposób poradzicie sobie z podobną sytuacją w przyszłości.
Ogólna odpowiedź na pytanie o naszych zachowaniach nie jest tym, czego szuka pracodawca. Rekruter chce w szczegółach dowiedzieć się, jak w przeszłości radziliśmy sobie w konkretnych sytuacjach, zadaniach czy projektach.
Przesłanką pytań behawioralnych jest zależność między naszymi doświadczeniami i ich wpływem na podejmowanie decyzji w przyszłości.
Pytania kompetencyjne – to rodzaj pytań, które mogą nas zaskoczyć w trakcie wywiadu rekrutacyjnego. Najczęściej zadają je rekruterzy chcący zweryfikować deklarowane przez kandydata umiejętności czy osiągnięcia. Doskonale sprawdzają się one również jako testy prawdomówności.
Pytania behawioralne -nie są łatwe, nie raz Cię zaskoczą.
Nie panikuj!
Spokojnie się zastanów nad odpowiedzią.
Wiadomo przecież, że nie możesz przygotować się na każde pytanie, a przypomnienie sobie odpowiedniej sytuacji zawodowej zajmuje czas.
– Jak przygotowac sie do odpowiedzi na pytania behawioralne?
Mimo że przygotowanie odpowiedzi na pytania behawioralne jest trudniejsze niż w przypadku standardowych pytań, to warto przeprowadzić krótką analizę swoich umiejętności, doświadczeń i konkretnych osiągnięć.
Bardzo ważnym elementem w udzielaniu odpowiedzi na tego typu pytania jest uczciwość i szczerość. Szczerość dotyczy także ujawniania błędów, które popełniliśmy w przeszłości. Pracodawca doskonale wie, że nie znajdzie pracownika idealnego, i szuka osoby, która potrafi i chce się rozwijać, a przy tym umie wyciągać wnioski z pomyłek w przeszłości. Na pewno więc podczas rozmowy kwalifikacyjnej nie warto udawać nieomylnego.
Staraj się nie unikać odpowiedzi, mówiąc „nie pamiętam takiej historii” lub „nie przydarzyło mi się nic takiego”.
– Rekruterzy nie lubią odpowiedzi typu:
– codziennie mam taką sytuację (brak konkretu)
– teraz nie pamiętam, ale na pewno coś było (brak konkretu)
– no więc zrobiliśmy/poprosiliśmy/udało nam się… (używanie liczby mnogiej zamiast pojedynczej)
Bądź przygotowany!
10 przykładowych pytań behawioralnych
1. Proszę opowiedzieć nam o sytuacji, która była dla Pana szczególnie stresująca i jak Pan sobie z nią poradził?
– Jak odpowiedzieć na to pytanie?
Opowiedz o takiej sytuacji, która kiedyś była dla Ciebie stresująca, ale już nauczyłeś się z nią pracować. Unikaj historii, które pokażą, że dana sytuacja jest nadal problematyczna.
2. Proszę opowiedzieć o sytuacji, w której musiał Pan błyskawicznie podjąć decyzję.
– Jak sobie poradzić?
Opowiedz o sytuacji, w której podjąłeś decyzję sam (bez uczestnictwa innych osób) i która była rzeczywiście szybka. Wybierz historię, która się dobrze skończyła.
3. Proszę opowiedzieć o sytuacji, w której miał Pan konflikt z kolegami lub przełożonym.
– Jak sobie poradzić?
Nie mów, że nie miałeś żadnych konfliktów – każdy je miewa. Opisz sytuację, w której doszedłeś z kolegami lub szefem do kompromisu, a nie takiej, w której odpuściłeś lub zmusiłeś do odpuszczenia innych.
4. Proszę opowiedzieć o najtrudniejszej dla Pana sytuacji zawodowej.
– Jak sobie poradzić?
Wybierz historię, która była trudna ze względu na okoliczności zewnętrzne, a nie Twój brak kompetencji. To bardziej bezpieczne, chyba że masz w zanadrzu historię na temat tego, jak mimo braków kompetencyjnych poradziłeś sobie z sytuacją. Skup się na konkretnych czynnościach, które wykonałeś i na tym, czego Cię ta sytuacja nauczyła.
5. Proszę opowiedzieć o sytuacji, w której musiał Pan przekonać kogoś do swojego pomysłu.
– Jak sobie poradzić?
Wybierz historię, w której musiałeś się napracować, by przekonać szefa lub kolegów np. prezentacja, argumenty. Pokaż pasję i zaangażowanie. Nie opowiadaj o historiach, które zakończyły się porażką aTwój pomysł się nie sprawdził.
6. Proszę opisać nam najbardziej kreatywną rzecz, którą zrobił Pan w pracy.
– Jak sobie poradzić?
Wybierz rzeczywiście kreatywne zadanie, a może też takie, które zaangażowało innych pracowników i przełożyło się na lepsze wyniki.
7. Proszę nam powiedzieć, jaką rolę zazwyczaj przyjmuje Pan w czasie pracy zespołowej?
– Jak odpowiedzieć na to pytanie?
Zastanów się i opisz siebie zgodnie z prawdą. Jeśli nie masz natury lidera, a zaczniesz opowiadać, że zwykle przewodzisz innym, będzie jasne, że albo fantazjujesz albo nie masz pojęcia o tym, jakie są Twoje mocne strony.
8. Proszę opowiedzieć nam o sytuacji, w której nie był Pan w stanie dotrzymać umówionego terminu. Co Pan zrobił?
– Jak odpowiedzieć na to pytanie?
Opowiedz o takiej sytuacji, w której mimo niedotrzymania terminu, zadanie nie zostało całkowicie „zawalone”. Zdecydowanie nie opowiadaj o tym, jak to pracujesz ponad siły, aż zadanie nie zostanie wykonane – chyba że chcesz, by wzięto Cię za nieradzącego sobie z zadaniami pracoholika.
9. Proszę opowiedzieć o Pana największym sukcesie zawodowym.
– Jak sobie poradzić?
Wybierz historię, w której to Ty jesteś autorem sukcesu (nawet jeśli w pracy brały udział inne osoby – to najlepiej jeśli sytuacja będzie dotyczyć głównie ciebie). Wybierz coś, co rzeczywiście można uznać za sukces.
10. Proszę opowiedzieć o swojej największej kompetencji i tym, jak wykorzystuje ją Pan w pracy.
– Jak sobie poradzić?
Wybierz kompetencje, której jesteś pewien! Miej w zanadrzu więcej niż jedną historię z nią związaną.
Musisz zrozumieć ideę tych pytań i potrafić wyjaśnić, jak doszedłeś do prawidłowej odpowiedzi lub opracowałeś unikalne rozwiązanie!
Przykłady kilku zaskakujących pytań:
1. Ile razy dziennie wskazówki zegara pokrywają się?
– Prawidłowa odpowiedź na to pytanie powinna brzmieć:
W ciągu doby wskazówki zegara pokrywają się 22 razy.
Odpowiadając na to pytanie możesz zaznaczyć, że jeśli za “dzień” uznamy połowę doby, to w tym czasie wskazówki nachodzą na siebie 11 razy.
– Dlaczego 22 a nie 24 razy?
Wskazówki nachodzą na siebie o 12.00, potem chwilę po 01.05, chwilę po 02.10, chwilę po 03.15, chwilę po 04.20, chwilę przed 05.30, chwilę po 06.30, chwilę przed 07.40, chwilę przed 08.45, chwilę przed 09.50, chwilę przed 10.55.
Następnie cykl rozpoczyna się ponownie o 12.00. Pokrycie nastąpi więc 2 x 11 = 22 razy.
– Dlaczego “tracimy” jedno pokrycie się wskazówek?
Ponieważ w czasie gdy wskazówka minutowa robi pełny obieg tarczy, godzinowa jej “ucieka”. Dlatego o 11.55 wskazówki nie pokryją się, zrobią to dopiero o godz. 12.
2. Wymień 10 sposobów wykorzystania ołówka, innych niż pisanie.
– Przykładowa odpowiedź:
Drapanie się po plecach, rysowanie, dziurawienie, jako gryzak, dźganie, wycieranie gumką na jego drugim końcu, jako zakładka, jako kijek dla psa, jako linijka, mieszanie napoju.
3. Jakim zwierzęciem chciałbyś być?
W tym pytaniu nie chodzi o prawidłową odpowiedź, lecz uzasadnienie, które będzie spójne z Twoimi cechami osobowości, doświadczeniem czy też stanowiskiem, które chcesz zdobyć. Rekruter sprawdza również, jak reagujesz na nietypowe, zaskakujące sytuacje.
– Przykładowa odpowiedź:
Jeśli Twoje stanowisko będzie wymagać kreatywności i szybkiego przystosowywania się do zmiennego środowiska pracy, możesz odpowiedzieć, że chciałbyś być wroną.
– Dlaczego?
Są to jedne z najinteligentniejszych i kreatywnych ptaków (np. używają “narzędzi”). Bardzo dobrze przystosowują się do środowiska, w którym żyją i potrafią czerpać z niego inspirację (np. wrzucają orzechy pod samochody, aby rozłupać ich skorupę). No i kto nie chciałby latać?
4. Jak sprzedasz mi ten ołówek?
To pytanie może pojawić się np. w przypadku rozmowy kwalifikacyjnej na sprzedawcę. Wielu kandydatów uważa je za “głupie” i po jego usłyszeniu najchętniej wyszłoby ze spotkania z pracodawcą.
Jednak pamiętaj, że w zawodzie sprzedawcy będziesz musiał odpowiadać nawet na dziwne i “głupie” pytania klientów.
Jest to więc dla Ciebie próba generalna.
Przykładowa odpowiedź: Przede wszystkim opisuj funkcje ołówka przez pryzmat tego, jakie korzyści uzyska jego kupiec. Możesz podkreślić, że ołówek posiada wbudowaną gumkę, więc nie będzie potrzeby jej dokupywania (oszczędność). Wspomnij, że ołówek wyjątkowo łatwo się temperuje (oszczędność czasu). A jeśli rozmówca zdecyduje się na zakup teraz, w gratisie dorzucisz temperówkę (oszczędność + prezent).